Cynnwys cleifion a’r cyhoedd

Beth yw economeg iechyd?

Mae economeg iechyd yn gangen economeg sy’n gysylltiedig â gwerth darpariaeth gofal iechyd, effeithiolrwydd ac effeithlonrwydd triniaethau ac ymddygiad sy’n gysylltiedig ag iechyd a’r defnydd o ofal iechyd.

Mae strategaeth Cynnwys Cleifion a’r Cyhoedd Economeg Iechyd a Gofal Cymru wedi’i hymgorffori yng Nghynllun Gweithredu Economeg Iechyd a Gofal Cymru, yn ddarostyngedig i waith monitro ac adrodd, fel pecyn gwaith craidd.

Mae cynyddu ymgysylltiad y cyhoedd mewn gwaith ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol, o’r cam datblygu’r syniad ymchwil, i rannu canfyddiadau’r ymchwil yn sicrhau bod y gwasanaethau’n fwy ymatebol i’r unigolion a’r cymunedau sy’n eu defnyddio. Gall gwasanaethau gwell arwain at ymyriadau iechyd gwell sy’n gost effeithiol hefyd, e.e. gallai rhestr o bryderon cleifion ganolbwyntio’r ymgynghoriaeth glinigol ar ganser y pen a’r gwddw, a darparu’r opsiynau triniaeth sydd eu hangen ar gleifion i gynorthwyo gyda’u hadferiad.

Rydym wedi mabwysiadu’r diffiniad o ‘gynnwys cleifion a’r cyhoedd mewn ymchwil’, sy’n golygu bod ymchwil yn cael ei gyd-gynhyrchu ‘gyda’ neu ‘gan’ y cyhoedd, yn hytrach nac ymchwil ‘i’, ‘ynghylch’ neu ‘ar gyfer’ y cyhoedd heb gyfleoedd i gyfrannu (Awdurdod Ymchwil Iechyd 2020). Mae hyn yn golygu ein bod yn awyddus i gleifion a phobl â phrofiad perthnasol gyfrannu at y ffordd mae ein gwaith ymchwil yn cael ei ddatblygu, ei ddylunio, ei gynnal a’i rannu ag eraill.

Bydd cyfleoedd hefyd i gymryd rhan mewn astudiaeth fel cyfranogwr yn yr ymchwil.

Ymunwch â Cyfranogiad y cyhoedd HCEC

Llun o Ŵyl Gwyddorau Cymdeithasol ESRC ym Mhrifysgol Bangor, Tachwedd 2019. Mae’r Athro Rhiannon Tudor Edwards yn cyflwyno trosolwg cyffredinol i gynulleidfa, sy’n cynnwys aelodau’r cyhoedd, darparwyr gwasanaeth a staff ymchwil y Ganolfan Economeg Iechyd a Gwerthuso Meddyginiaethau (CHEME).

Hoffech chi helpu i ddatblygu ymchwil economeg iechyd yng Nghymru? 

Os hoffech, dylech ystyried ymuno â chronfa ddata Ymgysylltu â’r Cyhoedd Economeg Iechyd a Gofal Cymru o bobl sy’n awyddus i ddatblygu prosiectau ymchwil. Mae gwybodaeth am gyfleoedd i gymryd rhan a manylion prosiectau ymchwil cyfredol yn cael ei dosbarthu i unigolion yn y grŵp hwn drwy e-bost a chylchlythyrau.

Beth yw ystyr aelodaeth?

Mae bod yn aelod o gronfa ddata Ymgysylltu â’r Cyhoedd Economeg Iechyd a Gofal Cymru yn golygu y gallwch:

  • Dysgu am a dylanwadu ar ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol yn eich ardal
  • Rhannu syniadau i hysbysu astudiaethau
  • Defnyddio eich profiad fel claf, defnyddiwr gwasanaeth neu aelod o’r teulu i helpu eraill
  • Dylanwadu ar ddyluniad astudiaethau fel cyd-ymgeisydd i sicrhau bod ceisiadau am gyllid yn fwy llwyddiannus (gan gynnwys safbwyntiau’r rhai sy’n debygol o gael eu heffeithio gan y driniaeth/ymyrraeth).
  • Trafod y gwaith gyda thimau ymchwil drwy e-bost, Zoom, Teams, yn bersonol, neu dros y ffôn
  • Cael cyfle i gael mynediad at hyfforddiant am ddim am ymchwil iechyd a gofal cymdeithasol (dolen i dudalen hyfforddiant Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru:https://www.healthandcareresearch.gov.wales/training-courses/what-courses-we-offer/
  • Cael ad-daliad am amser i gyfrannu mewn cyfarfodydd/adolygu dogfennaeth (yn unol â chanllawiau cyfredol Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru).
  • Cael ad-daliad am eich treuliau teithio os bydd angen i chi fynychu cyfarfodydd mewn person*.
  • Cymryd rhan mewn gweithgareddau dosbarthu

**Os byddwch yn ymuno â Chymuned Cynnwys Cleifion a’r Cyhoedd Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru: https://www.healthandcareresearch.gov.wales/involvement-form/

ESRC-Festival-of-Social-Science

 Llun o Ŵyl Gwyddorau Cymdeithasol ESRC ym Mhrifysgol Bangor, Tachwedd 2019. Dr Mary Lynch yn arwain grŵp ffocws sy’n trafod presgripsiynau cymdeithasol gydag aelodau’r cyhoedd, darparwyr gwasanaeth a staff ymchwil o’r Ganolfan Economeg Iechyd a Gwerthuso Meddyginiaethau (CHEME). 

Adroddiad ar y #ESRCFestival WHESS Festival – 03-12-19

Bwrdd Cynghori

Mrs Karen Harrington

Ymunodd Karen â ni fel cynrychiolydd ymgysylltu â’r cyhoedd ar fwrdd cynghori Economeg Iechyd a Gofal Cymru yn 2019. Mae Karen hefyd yn gyd-ymgeisydd ar gyfer cais Economeg Iechyd a Gofal Cymru a ddyfarnwyd ar gyfer 2020-2023.

Mae gan Karen radd mewn Seicoleg (2001) ac MSc mewn Ymchwil Seicoleg (2005) o Brifysgol Bangor. Mae wedi mwynhau’r cyfle i ddysgu am sut y mae cyfyngiadau gwasanaethau iechyd yn cael eu herio ac y gall yr ymchwil sy’n cael ei gynnal i wella gwasanaethau fod er budd y cyhoedd. Mae Karen wedi cyfrannu at y gwaith o ddatblygu strategaeth Ymgysylltu â’r Cyhoedd Economeg Iechyd a Gofal Cymru a’r cynllun gweithredu ehangach a dywedodd:

“Mae’r pandemig parhaus wedi pwysleisio pwysigrwydd a’r angen am wasanaethau iechyd hygyrch ac effeithiol i bawb. Mae’n galonogol bod mesurau’n cael eu gweithredu a’u cyflawni sy’n gwella cost-effeithiolrwydd yn y maes hwn, er mwyn sicrhau cynaliadwyedd y GIG yn yr hirdymor”.

Mr Nathan Davies

Mae Nathan Davies wedi cyfrannu mewn gweithgarwch Ymgysylltu â’r Cyhoedd ym maes ymchwil iechyd a gofal am tua 10 mlynedd. Er enghraifft mae wedi adolygu ceisiadau am gyllid ar gyfer y Sefydliad Cenedlaethol dros Ymchwil Iechyd (NIHR) ac mae wedi bod yn aelod o grwpiau amrywiol, gan gynnwys Bwrdd Gwyddonol Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru. Mae Nathan wedi adolygu Modiwlau cwricwlwm ar gyfer y Rhaglen Hyfforddi Gwyddonwyr Iechyd, a weinyddir gan Ysgol Genedlaethol Gwyddor Gofal Iechyd (NSHS). Mae hefyd wedi adolygu deunyddiau ar gyfer y cyhoedd, er enghraifft pecynnau gwybodaeth a ffurflenni cydsyniad ar gyfer hap-dreialon clinigol.

Mae Nathan wedi mwynhau gyrfa amrywiol ym myd addysg cyn gweithio yn y trydydd sector am nifer o flynyddoedd.

Pan na fydd yn ymgymryd â gweithgareddau ymgysylltu â’r cyhoedd neu’n gweithio, mae’n mwynhau treulio amser gyda’i deulu a mynd am dro ar hyd y traethau lleol niferus.

Dr Llinos Haf Spencer

Mae Llinos yn Swyddog Ymchwil yn CHEME ac yn Swyddog Ymchwil i LLAIS (Cymorth Seilwaith Ymwybyddiaeth Iaith) i Uned Treialon Clinigol NWORTH ym Mhrifysgol Bangor. Mae gan Llinos radd (1995) a Doethuriaeth (2000) mewn Seicoleg o Brifysgol Lerpwl, ac mae wedi gweithio fel Cymrawd Dysgu a Swyddog Ymchwil ar nifer o brosiectau ymchwil cysylltiedig amrywiol ym Mhrifysgol Bangor ers 1999. Mae prosiectau ymchwil wedi cynnwys astudiaethau ar ganser gynaecolegol (TOPCAT-G), diabetes math 1 mewn plant (Prosiect EPIC), gofal diwedd oes (Prosiect Fy Newisiadau), ymwybyddiaeth o’r Iaith Gymraeg mewn gofal iechyd, trosglwyddo’r iaith Gymraeg o fewn y teulu (Twf ac ymlaen), ac ail-ystyried cyrhaeddiad a thlodi mewn addysg wledig (REAP), ymhlith eraill. Hefyd, Llinos yw cydawdur adroddiadau Byw yn Dda yn Hirach a Lles mewn gwaith CHEME sy’n cael eu hariannu gan Iechyd Cyhoeddus Cymru. Mae gan Llinos ddiddordeb penodol yn iechyd a llesiant pobl sy’n byw yng Nghymru.

Dr Liv Kosnes

Mae Liv yn Uwch Swyddog Ymchwil a Gwerthuso, yng Nghanolfan Economeg Iechyd Abertawe (SCHE), Prifysgol Abertawe. Mae cefndir Liv ym maes seicoleg a hi yw’r arweinydd gwerthuso yn SCHE ac mae’n rhan o dîm rheoli Economeg Iechyd a Gofal Cymru (HCEC) lle mae’n rheoli prosiectau HCEC De Cymru, yn arwain ar yr elfen effaith ac yn cyd-arwain ar ymgysylltu â’r cyhoedd. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae Liv wedi datblygu portffolio o werthusiadau a phrosiectau sydd wedi defnyddio methodolegau ansoddol a meintiol amrywiol ar gyfer gweithio ym maes iechyd a gofal cymdeithasol, awdurdodau lleol a’r trydydd sector, yn ogystal â phrosiectau masnachol. Mae profiadau a diddordeb Liv ym maes seicoleg iechyd ac ymddygiad, damcaniaeth newid, offer ac arferion gwerthuso.

Manylion cyswllt: 

Gallwch gysylltu â Llinos neu Liv yn uniongyrchol neu gyflwyno eich ymholiad gan ddefnyddio ein ffurflen gyswllt. 

Dr Llinos Haf Spencer 
Ebost: L.Spencer@Bangor.ac.uk 
Ffôn: 01248 383171 (Gallwch adael neges ffôn a bydd Llinos yn dychwelyd eich galwad) 

Dr Liv Kosnes 

Ebost: hcec@swansea.ac.uk 

Ymunwch â Cyfranogiad y cyhoedd HCEC